MAJLIS Peguam Malaysia pada 3 April 2023 menerusi siaran akhbar yang diterbitkan dalam laman webnya, bertajuk ‘Keputusan Mahkamah Perlu Dihormati oleh Semua Pihak’, telah menyatakan bahawa siasatan SPRM ke atas seorang Hakim Mahkamah Tinggi di luar bidang kecekapan atau pemahaman SPRM.
Mereka juga menyatakan bahawa “Majlis Peguam Malaysia berpandangan…bahawa badan yang sesuai untuk menyiasat dan memutuskan kelakuan etika Hakim terletak pada Jawatankuasa Etika Kehakiman yang ditubuhkan di bawah Akta Jawatankuasa Etika Hakim 2010. SPRM tidak mempunyai peranan untuk melaksanakan tugasan tersebut.”
Pada pandangan saya, kenyataan Majlis Peguam Malaysia dan beberapa pihak lain tidak sepenuhnya betul terutamanya apabila membuat penegasan bahawa SPRM tidak mempunyai kuasa atau kecekapan untuk menyiasat Hakim Mahkamah Tinggi.
SPRM diwujudkan sebagai satu entiti untuk memerangi rasuah di Malaysia. Ia diberi kuasa oleh Akta Pencegahan Rasuah Malaysia 2009 untuk menyiasat sebarang bentuk rasuah dan salah guna kuasa.
Tiada agensi atau badan lain yang mempunyai kuasa yang lebih tinggi dan tidak mempunyai kecekapan untuk menyiasat kesalahan jenayah rasuah.
Apabila SPRM menerima laporan atau aduan mengenai dakwaan rasuah, salah guna kuasa atau penyelewengan, Suruhanjaya tersebut bertanggungjawab untuk menyiasat. Apabila disiasat, jika menemukan bukti dan fakta untuk menyokong unsur rasuah atau salah guna kuasa, SPRM kemudian akan merujuk kertas siasatannya kepada Peguam Negara.
Selain itu, berdasarkan fakta siasatannya, dalam kes tertentu SPRM juga boleh merujuk kes untuk tindakan tatatertib mengikut Surat Pekeliling Perkhidmatan Bil. 17 Tahun 1975 Dan Surat Pekeliling Perkhidmatan Bil. 5. Tahun 1997 dengan persetujuan Pendakwa Raya.
Berhubung kes yang melibatkan bekas Hakim Mahkamah Tinggi, Menteri di Jabatan Perdana Menteri (Undang-Undang dan Reformasi Institusi), Datuk Seri Azalina Othman Said semalam (6 Apr 2023) telah mengesahkan satu laporan telah dihantar kepada Ketua Hakim Negara Mahkamah Persekutuan Malaysia dan dalam laporan tersebut dinyatakan terdapat pelanggaran Kod Etika Hakim.
Sebelum ini, SPRM telah merujuk kertas siasatannya kepada Ketua Hakim Negara, seperti yang dimaklumkan di Parlimen oleh Datuk Seri Azalina pada 23 Februari 2023, yang telah dilakukan atas persetujuan Peguam Negara. Maka, fungsi SPRM berakhir di sini.
Kes itu kini tertakluk kepada pertimbangan dan budi bicara Ketua Hakim Negara sama ada untuk memulakan sebarang tindakan seperti yang digariskan di bawah Fasal 3 Perkara 125 Perlembagaan Persekutuan, yang memperuntukkan penubuhan tribunal untuk meneliti sebarang pelanggaran peruntukan kanun etika berkenaan Hakim.
Hak di bawah Perlembagaan dan kuasa SPRM untuk menyiasat sebarang bentuk rasuah yang disyaki dan salah guna kuasa Hakim Mahkamah Atasan sebenarnya telah dijelaskan dan diperakui dalam kes Haris Fathillah bin Mohamed Ibrahim & Anor lwn Tan Sri Dato’ Sri Haji Azam bin Baki, SPRM dan Kerajaan Malaysia (No. Rujukan Awam: 06(RS)-4-07/2022(W)) pada 24 Februari 2023.
Mahkamah Persekutuan, yang dipengerusikan oleh Ketua Hakim Negara, Tun Tengku Maimun Tuan Mat, walaupun telah menyatakan bahawa satu set protokol sepatutnya dipatuhi apabila menyiasat Hakim Mahkamah Atasan, bagaimanapun ditegaskan bahawa “Hakim Mahkamah Tinggi yang berkhidmat tidak terlepas daripada siasatan jenayah atau pendakwaan. Mereka tidak perlu digantung atau dibuang sebelum mereka boleh disiasat atau didakwa.”
Penghakiman selanjutnya menyatakan bahawa walaupun Hakim dianggap sebagai warganegara yang mempunyai moral yang tertinggi, “Oleh itu mereka tidak boleh sedikit pun tercela, kerana jika mereka melakukan jenayah, mereka perlu lebih bertanggungjawab untuk menjawabnya.”
Oleh itu, adalah tidak benar jika Badan Peguam Malaysia menyatakan bahawa SPRM sebagai badan penguat kuasa tidak kompeten atau tidak mempunyai bidang kuasa untuk menyiasat bekas Hakim Mahkamah Tinggi.
Selain itu, perlu juga diambil perhatian bahawa tanpa kecekapan SPRM dalam menyiasat kes SRC International, kes tersebut tidak akan dapat bertahan dalam perbicaraan di mahkamah, lebih-lebih lagi mendapat sabitan yang kukuh serta melepasi beberapa peringkat rayuan oleh defendan.
Kesimpulannya, saya berpendapat bahawa tiada sesiapa atau pihak yang berhak dikecualikan daripada penyiasatan oleh penguat kuasa undang-undang, sama ada anggota pentadbiran, badan perundangan atau badan kehakiman.
— Dato’ Ahmad Rosli Mohd Sham Pengerusi Panel Penilaian Operasi Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia. Beliau juga merupakan Pengajar Khas,Fakulti Syariah dan Undang-undang, Universiti Sains Islam Malaysia (USIM). Penulis pernah berkhidmat sebagai Timbalan Ketua Bahagian Pendakwaan Jabatan Peguam Negara.
