RIYADH- Rusia dan Amerika Syarikat pada Selasa bersetuju untuk menubuhkan pasukan rundingan bagi mencari jalan menamatkan perang di Ukraine.
Keputusan itu dicapai selepas Kyiv memberi kritikan keras kerana dikecualikan daripada rundingan.
Washington memaklumkan kepada negara-negara Eropah untuk turut serta dalam rundingan “pada suatu ketika nanti”, susulan pertemuan peringkat tinggi pertama antara Washington dan Moscow sejak pencerobohan Ukraine pada tahun 2022.
Beberapa pemimpin Eropah yang bimbang dengan perubahan dasar Amerika Syarikat terhadap Rusia di bawah Presiden Donald Trump, gusar Washington mungkin akan membuat konsesi besar kepada Moscow dan mengubah susunan keselamatan benua itu dalam satu perjanjian ala Perang Dingin.
Sementara itu, Presiden Ukraine, Volodymyr Zelensky, mengecam pengecualian negaranya daripada pertemuan di Riyadh yang berlangsung lebih daripada empat jam.
Beliau menegaskan bahawa sebarang rundingan untuk menamatkan perang harus “adil” dan melibatkan negara-negara Eropah termasuk Turki yang menawarkan diri sebagai tuan rumah rundingan.
“Ini hanya akan menggalakkan lagi kerakusan Putin,” kata seorang pegawai kanan Ukraine kepada AFP dengan syarat tidak dinamakan, merujuk kepada rundingan yang bermula tanpa penglibatan Ukraine.
Trump, dalam pada itu, menyatakan bahawa beliau “lebih yakin” akan wujudnya perjanjian selepas rundingan di Riyadh dengan memberitahu pemberita di Mar-a-Lago pada hari Selasa: “Saya rasa saya mempunyai kuasa untuk menamatkan perang ini.”
Beliau juga menegur Kyiv kerana mengadu tidak dijemput ke perbincangan tersebut.
“Hari ini saya dengar, oh, kami tidak dijemput. Kamu sudah berada di situ selama tiga tahun,” kata Trump, merujuk kepada perang tersebut. “Kamu sepatutnya tidak memulakannya. Kamu boleh sahaja membuat perjanjian.”
‘Saling Mendengar’
Setiausaha Negara AS, Marco Rubio, dan Menteri Luar Rusia, Sergei Lavrov, bersetuju untuk “melantik pasukan peringkat tinggi masing-masing bagi memulakan usaha mencari jalan menamatkan konflik di Ukraine secepat mungkin”, kata Jabatan Negara AS.
Washington menambah bahawa kedua-dua pihak juga bersetuju untuk “menubuhkan mekanisme perundingan” bagi menangani “isu-isu yang mengganggu” hubungan AS-Rusia, dengan menyatakan bahawa mereka akan meletakkan asas bagi kerjasama masa depan.
Penasihat dasar luar Presiden Vladimir Putin, Yuri Ushakov, mengesahkan pelantikan pasukan rundingan tetapi berkata adalah “sukar” untuk menentukan tarikh bagi pertemuan berpotensi antara Trump dan Putin.
Trump berkata beliau “mungkin” akan bertemu dengan Putin sebelum akhir bulan ini, tetapi tidak mengulas lanjut.
Riyadh menjadi kemenangan diplomatik bagi Moscow, yang telah diasingkan selama tiga tahun di bawah pentadbiran AS sebelumnya yang diketuai Joe Biden.
Ketua perunding ekonomi Moscow, Kirill Dmitriev, berkata usaha Barat untuk mengasingkan Rusia telah “jelas gagal”.
“Kami bukan sahaja mendengar tetapi memahami antara satu sama lain, dan saya mempunyai alasan untuk percaya bahawa pihak Amerika kini lebih memahami pendirian kami,” kata Lavrov kepada pemberita.
Diplomat veteran itu menegaskan bahawa Rusia menentang sebarang penempatan tentera negara-negara NATO di Ukraine sebagai sebahagian daripada perjanjian gencatan senjata yang berpotensi.
Perbezaan Pendapat di Kalangan Pemimpin Eropah
Sekutu Eropah secara terbuka berbeza pendapat minggu ini mengenai sama ada mereka bersedia menghantar pasukan pengaman ke Ukraine.
Perdana Menteri UK, Keir Starmer, menyatakan kesediaannya untuk mempertimbangkan penghantaran tentera Britain.
Presiden Perancis, Emmanuel Macron, memberitahu sebuah akhbar serantau pada hari Selasa bahawa walaupun Paris tidak “bersiap sedia untuk menghantar tentera darat ke barisan hadapan konflik”, ia sedang mempertimbangkan untuk menghantar “pakar atau pasukan dalam jumlah terhad di luar zon konflik”.
Sementara itu, Canselor Jerman, Olaf Scholz, berkata perbincangan mengenai perkara ini adalah “terlalu awal”.
Macron berkata beliau akan menjadi tuan rumah satu lagi pusingan rundingan pada hari Rabu dengan negara-negara Eropah dan bukan Eropah.
Rusia telah menyatakan beberapa perspektifnya mengenai rundingan masa depan, dengan berhujah bahawa penyelesaian perang memerlukan penyusunan semula perjanjian pertahanan di Eropah.
Moscow telah lama menyeru pengunduran pasukan NATO dari Eropah Timur, dengan menganggap pakatan itu sebagai ancaman kewujudan di sempadannya.
Sebelum menceroboh Ukraine pada Februari 2022, Moscow menuntut NATO berundur dari Eropah Tengah dan Timur.
Ketua diplomat Kesatuan Eropah, Kaja Kallas, memberi amaran bahawa Rusia sedang berusaha memecahbelahkan Barat, dan memberitahu Rubio di platform X: “Jangan masuk perangkap mereka”, sambil menambah bahawa keamanan hanya boleh dicapai “mengikut syarat Ukraine”.
Rubio memberi taklimat kepada menteri-menteri utama Eropah mengenai rundingan di Riyadh pada hari Selasa, sambil mengakui bahawa Eropah perlu terlibat pada suatu ketika nanti.
“Terdapat pihak lain yang juga mengenakan sekatan” ke atas Rusia, kata Rubio kepada mereka. “Kesatuan Eropah perlu berada di meja rundingan kerana mereka juga mempunyai sekatan.”
‘Bagaimana Memulakan Rundingan’
Rundingan di Istana Diriyah, Riyadh, bermula tanpa jabat tangan yang jelas.
Baik Moscow mahupun Washington tidak menaruh harapan tinggi terhadap kejayaan segera, sebaliknya menganggap pertemuan ini sebagai permulaan kepada satu proses panjang.
Trump menyatakan hasratnya untuk menamatkan perang tetapi belum membentangkan sebarang pelan konkrit. Dalam kempen pilihan raya, beliau pernah membanggakan bahawa beliau boleh menamatkannya dalam masa sehari.
Washington telah memberitahu kedua-dua pihak bahawa mereka perlu membuat kompromi jika sebarang rundingan ingin direalisasikan.
Sehari sebelum sidang kemuncak, Rusia menegaskan bahawa tidak boleh ada “sebarang pemikiran” tentang mereka melepaskan wilayah yang telah dirampas dari Ukraine.
Kremlin pada hari Selasa berkata Ukraine mempunyai hak untuk menyertai Kesatuan Eropah, tetapi bukan pakatan ketenteraan NATO.
Mereka juga menyatakan bahawa Putin “bersedia” untuk berunding dengan Zelensky “jika perlu”.- AFP
