JUMLAH kenderaan negara terus meningkat. Laporan berita pada 2022, menyatakan terdapat 33.08 juta kenderaan bermotor berdaftar, melebihi jumlah penduduk. Bagaimanapun, sumber Jabatan Pengangkutan Jalan menjelaskan bahawa kira-kira 11.37 juta daripada mereka tidak aktif atau tidak aktif. Ini bermakna lebih daripada 21 juta kenderaan berada di atas jalan raya.
Setiap hari, pendaftaran kenderaan baharu menyumbang kepada jumlah. Dalam tiga bulan pertama tahun ini sahaja, lebih daripada 192,000 buah kenderaan telah berdaftar. Pemain industri kereta meramalkan bahawa jualan kenderaan baharu akan mencecah 720,000 menjelang akhir tahun ini. Peningkatan jumlah kenderaan bukan sahaja menyebabkan kesesakan jalan raya dan kesesakan lalu lintas yang sangat mencabar, tetapi juga, kesan sampingan lain yang tidak kurang pentingnya. Salah satunya ialah pencemaran udara.
Selain itu ialah pemanasan global yang berkaitan dengan gelombang haba yang kita sedang mengalami. Satu kajian oleh Institut Perubahan Iklim dan Alam Sekitar Grantham UK, menunjukkan bahawa gelombang haba yang mungkin mempunyai peluang
satu daripada 10 untuk berlaku akan berlaku hampir tiga kali lebih kerap secara purata dan menjadikan suhu global 1.2 darjah Celcius lebih panas.
Punca utama pemanasan global ialah peningkatan jumlah karbon dioksida di atmosfera, yang kebanyakannya disebabkan oleh aktiviti manusia seperti penggunaan kenderaan bermotor. Dengan populasi 33 juta, Malaysia mempunyai pelepasan karbon dioksida per kapita yang tidak seimbang – pada 7.7 tan, jauh lebih tinggi daripada 3.7 tan di Thailand dan 2.3 tan di Indonesia (data setakat 2019). Dianggarkan pengangkutan jalan raya menyumbang kira-kira 21% daripada jumlah pelepasan karbon dioksida di Malaysia pada 21% pada 2016.
Dengan peningkatan bilangan kereta di atas jalan raya, pelepasan karbon dioksida di Malaysia dijangka meningkat. Menurut Agensi Perlindungan Alam Sekitar AS, kenderaan penumpang biasa mengeluarkan kira-kira 4.6 tan metrik karbon dioksida setahun. Dengan 21 juta kenderaan aktif, pelepasan karbon dioksida mungkin mencapai hampir 100 juta tan setahun. Tahun lepas, Malaysia meningkatkan cita-cita mitigasinya dengan sasaran tanpa syarat untuk mengurangkan intensiti karbon berbanding KDNK sebanyak 45% menjelang 2030 berbanding paras 2005. Peningkatan berterusan dalam bilangan kenderaan petrol dan diesel tidak akan membantu dalam mencapai sasaran ini.
Kerajaan dan pakar sedang mengkaji pelbagai langkah untuk mengawal peningkatan bilangan kereta di jalan raya Malaysia. Mengehadkan pendaftaran kereta baharu adalah satu teknik untuk mengurangkan bilangan kereta yang semakin meningkat di jalan raya. Mengehadkan pendaftaran kereta baharu akan melibatkan penetapan had bilangan kereta baharu yang boleh didaftarkan. Ini boleh dilakukan melalui peraturan atau dasar kerajaan yang memerlukan pengeluar kereta mengehadkan bilangan kereta yang mereka jual, atau bilangan kereta yang boleh dimiliki oleh seseorang.
Walaupun ini mungkin kelihatan sebagai penyelesaian yang berdaya maju, terdapat kesan yang perlu dipertimbangkan. Mengehadkan bilangan kereta baharu yang boleh dijual setiap tahun boleh menjejaskan sektor automotif, mengakibatkan pertumbuhan ekonomi yang terbantut. Pengguna mungkin merasa lebih sukar dan mahal untuk membeli kereta jika pendaftaran kereta baharu adalah terhad. Ini juga boleh membawa kepada pasaran gelap kereta dan amalan yang menyalahi undang-undang.
Mengehadkan pendaftaran kenderaan baharu mungkin bukan satu-satunya penyelesaian untuk mengurangkan bilangan kenderaan di jalan raya. Polisi akhir hayat kenderaan adalah satu penyelesaian alternatif yang sedang dipertimbangkan. Kerajaan boleh menggalakkan orang ramai untuk beralih kepada kenderaan yang lebih baharu, lebih jimat bahan api, dan rendah pelepasan dengan memberi ganjaran kepada persaraan kenderaan lama melalui program pelupusan insentif. Ia mungkin bukan penyelesaian popular di kalangan pengguna yang menghargai kebebasan dan kemudahan memiliki kereta.
Pengecasan kesesakan ialah satu lagi penyelesaian yang melibatkan mengenakan bayaran kepada kereta untuk mengakses kawasan sesak pada waktu puncak untuk membantu mengurangkan kesesakan lalu lintas, terutamanya di bandar. Walaupun ia mungkin menghadapi beberapa kesukaran, seperti penerimaan dan pelaksanaan awam, ia berpotensi untuk menggalakkan orang ramai menggunakan pengangkutan awam, mengurangkan kesesakan lalu lintas dan meningkatkan kualiti udara bandar di bandar.
Untuk mencapai hasil yang lebih berjaya, program kesedaran dan advokasi harus dijalankan bukan sahaja oleh pihak kerajaan, tetapi juga oleh pihak industri dan komuniti. Pengguna yang mempunyai pemikiran yang rasional akan lebih cenderung dalam menyumbang kepada pengurangan kesesakan lalu lintas dan pencemaran. Penyelesaian lain yang selalu diperdengarkan seperti carpooling, dan ride-sharing, yang juga boleh membantu mengurangkan bilangan kereta di jalan raya. Pelaburan dalam pengangkutan awam yang cekap adalah prasyarat untuk inisiatif tersebut. Mengehadkan pendaftaran kereta baharu mungkin bukan satu-satunya pendekatan dalam penyelesaian. Melalui pelaksanaan strategi serentak, Malaysia boleh mencapai keputusan yang lebih baik dalam mengurangkan jumlah bilangan kereta di atas jalan raya, menambah baik kesesakan lalu lintas dan kualiti udara, dan mempromosikan pengangkutan yang mampan.
Oleh: Dr. Omar Yaakob
Profesor di Fakulti Kejuruteraan Mekanikal, dan
Ir. Dr. Mohd Azman Abas
Pengarah di Automotive Development Centre,
Universiti Teknologi Malaysia
