Dalam era digital yang berkembang pesat, media sosial telah menjadi satu platform yang bukan sahaja digunakan untuk komunikasi tetapi juga sebagai sumber pendapatan bagi golongan tertentu.
Fenomena pempengaruh (influencer), atau individu yang mempunyai pengaruh besar di media sosial, telah menarik perhatian ramai, terutamanya golongan muda. Namun, di sebalik populariti yang meningkat, fenomena ini turut menimbulkan kebimbangan berkaitan dengan keciciran pelajar.
Ramai pelajar kini terpengaruh dengan gaya hidup influencer sehingga mengabaikan kepentingan pendidikan.
Salah satu faktor utama yang menyebabkan keciciran pelajar ialah daya tarikan gaya hidup yang dipaparkan oleh influencer. Ramai influencer di media sosial menunjukkan kehidupan yang serba mewah, dengan percutian eksklusif, pakaian berjenama, dan pendapatan lumayan hasil daripada kandungan yang mereka hasilkan.
Pelajar yang melihat kejayaan ini mungkin mula merasakan bahawa pendidikan formal tidak lagi relevan. Mereka terdorong untuk meninggalkan pelajaran bagi mengejar impian menjadi influencer, kerana menganggapnya sebagai jalan pintas untuk memperoleh kekayaan tanpa perlu melalui proses akademik yang panjang dan mencabar.
Selain itu, kisah kejayaan influencer yang pernah tercicir daripada sekolah atau universiti juga sering menjadi inspirasi kepada pelajar. Terdapat ramai personaliti media sosial yang berkongsi perjalanan mereka keluar dari sistem pendidikan dan akhirnya berjaya dalam industri hiburan atau perniagaan.
Walaupun kisah-kisah ini memberi inspirasi, ia juga memberi tanggapan yang salah bahawa keciciran bukanlah suatu masalah besar, malah boleh membawa kejayaan. Realitinya, kejayaan tanpa pendidikan hanya dapat dicapai oleh segelintir individu yang mempunyai keunikan tertentu, manakala majoriti mereka yang tercicir mungkin berdepan dengan kesukaran dalam mendapatkan pekerjaan stabil pada masa hadapan.
Pengaruh media sosial juga membawa kepada perubahan dalam keutamaan pelajar. Dengan kebanjiran aplikasi seperti TikTok, Instagram, dan YouTube, ramai pelajar lebih cenderung menghabiskan masa menghasilkan kandungan digital daripada menumpukan perhatian kepada pembelajaran mereka.
Godaan untuk memperoleh jumlah tontonan yang tinggi dan mendapatkan pendapatan melalui tajaan atau iklan menyebabkan ramai pelajar mengabaikan tanggungjawab akademik mereka. Malah, ada dalam kalangan mereka yang sanggup meninggalkan sekolah atau kolej semata-mata untuk memberikan sepenuh perhatian kepada kerjaya sebagai influencer.
Di samping itu, tekanan sosial untuk menjadi terkenal di media sosial juga boleh memberi kesan kepada kesihatan mental pelajar. Demi mengejar populariti, mereka sering mengalami tekanan untuk mencipta kandungan yang menarik, mendapatkan lebih banyak pengikut, dan mengekalkan imej yang digemari oleh audiens.
Tekanan ini bukan sahaja mengganggu fokus mereka terhadap pelajaran, tetapi juga boleh menyebabkan keletihan emosi dan mental. Dalam kes yang lebih serius, mereka yang gagal mencapai populariti yang diinginkan mungkin mengalami kemurungan dan kecemasan, yang akhirnya menyumbang kepada keciciran mereka daripada sistem pendidikan.
Selain pengaruh negatif, media sosial dan influencer juga boleh memberikan kesan positif jika digunakan dengan betul. Terdapat influencer yang berkongsi kandungan berkaitan pendidikan, motivasi, dan pembangunan diri, yang boleh membantu meningkatkan minat pelajar terhadap pembelajaran. Jika influencer yang berpengaruh dapat menggunakan platform mereka untuk menekankan kepentingan pendidikan dan keseimbangan antara akademik dan minat peribadi, mereka boleh memainkan peranan penting dalam mengurangkan kadar keciciran pelajar.
Untuk menangani isu keciciran pelajar akibat pengaruh influencer, beberapa langkah boleh diambil. Pihak sekolah dan institusi pendidikan perlu memberi kesedaran kepada pelajar mengenai realiti dunia influencer dan cabaran yang dihadapi dalam industri ini. Pendidikan digital harus diperkenalkan bagi membantu pelajar memahami perbezaan antara dunia maya dan realiti sebenar.
Selain itu, ibu bapa juga perlu memainkan peranan dalam memantau aktiviti media sosial anak-anak mereka serta memberikan bimbingan mengenai kepentingan pendidikan.
Kerajaan dan badan berwajib juga boleh mengambil inisiatif untuk mengawal kandungan yang boleh memberi impak negatif kepada pelajar. Polisi tertentu boleh diperkenalkan untuk memastikan bahawa influencer yang mempunyai pengaruh besar mematuhi garis panduan yang tidak menggalakkan keciciran pelajar.
Selain itu, kempen kesedaran boleh dijalankan bagi menekankan kepentingan pendidikan dan memperkenalkan kisah kejayaan individu yang mencapai kejayaan melalui akademik.
Secara keseluruhannya, fenomena influencer di media sosial memberi kesan yang besar terhadap pelajar, sama ada secara positif mahupun negatif. Walaupun peluang dalam dunia digital semakin berkembang, kepentingan pendidikan formal tidak boleh diketepikan.
Adalah penting untuk membimbing pelajar supaya mereka dapat menyeimbangkan antara minat dalam dunia digital dan tanggungjawab akademik mereka. Dengan kerjasama antara pihak sekolah, ibu bapa, kerajaan, dan influencer sendiri, isu keciciran pelajar akibat pengaruh media sosial boleh dikawal dan dikurangkan, sekaligus memastikan masa depan generasi muda lebih terjamin.
Oleh,
MOHD KHAIRI ISMAIL
Penulis merupakan Felo Penyelidik Pasca Kedoktoran, Pusat Pengajian Pembangunan Ungku Aziz (UAC), Universiti Malaya, dan Pensyarah (Ekonomi), Fakulti Pengurusan dan Perniagaan (FPP), Universiti Teknologi MARA Cawangan Terengganu. Beliau boleh dihubungi di [email protected]
-MalaysiaGazette
